ددر اتحادیه اروپا از سال 2004 قوانینی تحت عنوان HACCP وضع شد که بخشی از آن به بازرسی و کنترل محصولات تولیدی میپردازد. دستگاههای متال دتکتور اغلب برای اجرای استاندارد محصولات غذایی در زمینهی شناسایی اجسام خارجی استفاده میشوند. آنها محصولات معیوب را بر اساس تغییر در میدان الکترومغناطیسی که به دلیل خصوصیات الکتریکی و مغناطیسی اجسام خارجی فلزی ایجاد می شود، شناسایی می کنند. با این حال، این تشخیص فقط به فلزات محدود میشود.علاوه بر این، آنچه به عنوان اثرات محصول (به عنوان مثال نمک زیاد و رطوبت زیاد) و اثرات بسته بندی (به عنوان مثال وجود فویل آلومینیوم در بستهبندی) شناخته می شوند، تشخیص را دشوارتر می کنند. در نتیجه سیستمهای بازرسی اشعه ایکس در سالهای اخیر، خود را به طور فزایندهای در صنایع غذایی مستقر کردهاند.
سیستم بازرسی اشعه ایکس
سیستم بازرسی اشعه ایکس بر اساس جذب انرژی اشعه ایکس، اجسام خارجی را پیدا میکند. معیار تشخیص این سیستم چگالی و ضخامت ناخالصیهای درون محصول است؛ چراکه این موارد منجر به ایجاد تفاوت در میزان جذب اشعه ایکس توسط محصول و ناخالصی میشوند. در بررسی مواد غذایی که عمدتا چگالی شبیه به آب یا نزدیک به آن دارند (1 گرم در سانتی متر مکعب)، شناسایی ناخالصی با چگالی بسیار متفاوت (مانند ذرهای از فولاد ضدزنگ با چگالی تقریبا 8 گرم در سانتی متر مکعب) بسیار آسان است.لکن با توجه به مکانیزم دستگاه بازرسی اشعه ایکس، طیف وسیعی از مواد خارجی قابل شناسایی است. بدین ترتیب میتوان بسیاری از فلزات مختلف و همچنین شیشه، سرامیک، سنگ و برخی از انواع پلاستیک را تشخیص داد.
علاوه بر این، سیستمهای بازرسی اشعه ایکس میتوانند برای بسیاری از کارهای تضمین کیفیت دیگر مورد استفاده قرار گیرند. سیستمهای بازرسی دیگری نیز میتوانند در کنار سیستم بازرسی اشعه ایکس نصب شوند که این امر باعث ایجاد سیستم های چند بازرسی می شود. ادغام دستگاه چک ویر و سیستم اشعه ایکس تا همزمان هم از وزن صحیح محصولات خط تولید و هم از نبود ناخالصی درون آنها اطمینان حاصل کرد.
این ترکیب باعث کاهش تعداد ماشینهای مختلف و همچنین فضای مورد نیاز میشود. همین مزایا هنگامی حاصل می شود که یک سیستم بازرسی اشعه ایکس با سیستم بازرسی مبتنی بر پردازش تصویر ترکیب شود. به عنوان مثال امکان بازرسی از چاپ تاریخ انقضا و سایر ویژگیهای ظاهری محصول نیز وجود دارد. این محصول را می توان از بالا و پایین بررسی کرد. ترکیب هر سه سیستم بازرسی در یک واحد باعث صرفه جویی در فضا میشود.
کاربرد اشعه ایکس در تضمین کیفیت محصولات
کاربردهای زیر بر اساس نوع محصول و شکل بستهبندی بوسیله اشعه ایکس قابل دستیابی هستند:
- تشخیص جسم خارجی
- بررسی سطح پر کردن (به عنوان مثال در ظروف ماست)
- بررسی توده نامتعارف درون محصول
- بررسی کامل بودن بسته بندی (به عنوان مثال تعداد شکلات در یک بسته)
- بررسی شکل (به عنوان مثال گرد بودن پیتزا)
- تشخیص شکستگی و سوراخ درون محصول یا بسته بندی آن
- کنترل ابعادی محصول