ایمنی مواد غذایی در زمان حاضر یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه صنعت غذاست. در این زمینه، علاوه بر نوع مواد اولیه محصول، باید به آلاینده های درون آن نیز توجه کرد. یکی از آلاینده های بسیار خطرناک، ذرات فلزی هستند. به همین روی، دستگاه های متال دتکتور مخصوص صنایع غذایی معرفی شده اند. متال دتکتورهای غذایی در طول 50 سال گذشته تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته اند. در حال حاضر با توجه به استانداردهای جهانی، این دستگاهها از عناصر جدایی ناپذیر خطوط تولید مواد غذایی هستند.

اهمیت متال دتکتور

اجسام و قطعات فلزی امروزه به وفور در اطراف ما وجود دارند. از ظروف آشپزی گرفته تا ناوهای جنگی، در همه جا به شکل قابل توجهی از فلز استفاده میشود. بسیار دشوار است اگر بخواهیم حتی یک روز از تماس با فلز خودداری کنیم. در دنیای صنایع تولیدی، استفاده از فلز بسیار رایج است.

بالابرها، ابزار جوشکاری، پیچها و مهره ها، تیغه های همزن یا حتی دکمه آستین مدیرعامل فلزی هستند. بنابراین مواد غذایی در طول فرآیند تولید یک یا چند مرتبه با با فلز تماس خواهند داشت. در طی همین تماس، ریسک ناشی از ورود قطعات و ذرات فلزی به درون محصول ایجاد می شود. به همین متال دتکتورها در  صنعت غذا نقشی اساسی ایفا می کنند. این دستگاهها با تشخیص آلاینده های فلزی، هم مصرف کننده و هم تولیدکننده را از عواقب وجود آلاینده مصون میسازند.

بدون یک برنامه ایمن سازی تولیدات و بدون استفاده از دستگاه متال دتکتور، تعداد شکایات مشتریان بشدت زیاد خواهد بود. این شکایات منجر به جریمه ها و خسارات سنگین مالی برای تولیدکننده خواهد بود. ضمن اینکه اعتبار برند تولیدکننده نیز زیر سوال رفته و در درازمدت به کاهش تعداد مشتریان می انجامد.

متال دتکتور در فرآیند تولید

انتخاب مکان و چگونگی قرارگیری متال دتکتور در فرآیند تولید برای رسیدن به حداکثر بازدهی بسیار مهم است. مطلوبتر است اگر بتوان متال دتکتور را در انتهای خط تولید قرار داد. بدین ترتیب میتوان از سلامت محصول نهایی که قرار است بدست مصرف کننده برسد اطمینان حاصل کرد.

ابتدای فرآیند تولید نیز مکان کلیدی دیگری برای نصب فلزیاب ها است. زیرا بدین ترتیب آلاینده های مواد اولیه قبل از ورود به تجهیزات گران قیمت و آسیب رساندن به آنها جدا میشوند. جدا از اینکه ماشین آلات تولید خسارت میبینند، خود میتوانند باعث پیدایش قطعات فلزی دیگر در محصول شوند. فراموش نکنید که هزینه تعمیر برخی از این دستگاهها به دهها و صدها میلیون تومان می رسد. بنابراین یکی از محل های اصلی قرارگیری متال دتکتور، قبل از دستگاه های گران قیمت خط تولید است.

از طرفی، اگر قطعات فلزی بزرگ به دستگاههایی مانند آسیاب یا اکسترودر وارد شوند، به قطعات کوچکتر شکسته میشوند. در چنین شرایطی، تشخیص این ذرات در مراحل بعدی برای سنسورهای متال دتکتور هم دشوارتر خواهد شد.

متال دتکتور چگونه کار می کند؟

انواع فلزات از  نظر مکانیزم کار متال دتکتور به شرح زیر دسته بندی میشوند:

• فلزات آهنی (فولاد معمولی و چدن): دارای خاصیت مغناطیسی، شناسایی آسان برای دستگاه
• فلزات غیرآهنی (مانند مس و آلومینیم): بدون خاصیت مغناطیسی، شناسایی نسبتا آسان برای دستگاه
• فولاد ضد زنگ (استنلس استیل): معمولا بدون خاصیت مغناطیسی، شناسایی دشوار

دو مدل متداول متال دتکتور در صنایع غذایی مدل های balanced-coil و ferrous-in-foil نام دارند. امروزه اکثر متال دتکتورهای مدرن توانایی شناسایی تمام ذرات فلزی را با حساسیت بالا دارا هستند.

متال دتکتورهای Balanced-coil (سیم پیچ متوازن)

در این نوع متال دتکتورها، یک میدان الکترومغناطیس و یک میدان ادی کارنت توسط یک سیم پیچ  فرستنده ایجاد میشود. وجود یک ذره فلزی موجب بهم خوردن شدت میدان میشود. این تغییر توسط سیم پیچ گیرنده دریافت شده و وجود ناخالصی فلزی توسط دستگاه اعلام میشود. اکثر دستگاه های فلزیاب مدرن مجهز به سیستم رجکتور اتوماتیک هستند. این سیستم، آن بخش از محصول که دارای ناخالصی باشد را بطور خودکار  از باقی محصول جدا می کند.

متال دتکتورهای Ferrous-in-foil (آهن در فویل)

امروزه بسیاری از محصولات در کاورهای فویل مانند بسته بندی می شوند. این محصول می توانند یک شکلات کوچک یا یک بوقلمون بزرگ یخ زده باشد. صرفنظر از نوع محصول، تولیدکننده باید قادر باشد تا بتواند ناخالصی های فلزی درون محصول را شناسایی کند. از آنجا که فویل متالایز خود نوعی فلز محسوب میشود، باید از مکانیزم دیگری برای شناسایی فلزات استفاده شود. فلزیاب Ferrous-in-foil در اینجا به کمک می آید. البته نقص این روش این است که فقط برای ناخالصی های آهنی کاربرد دارد و فلزات غیرآهنی را شناسایی نمیکند.

داشتن خاصیت مغناطیسی آلاینده فلزی برای این نوع متال دتکتور ضروری است. چرا که اساس کار این مکانیزم بر پایه خاصیت مغناطیسی است. دتکتور دستگاه یک میدان مغناطیسی ایجاد میکند و ماده غذایی مورد آزمایش از این میدان عبور میکند. در صورت وجود ذره آهنی در محصول، میدان مغناطیسی دچار اختلال شده و این اختلال توسط دستگاه شناسایی میشود. در چنین شرایطی دستگاه، وجود ناخالصی فلزی را درون محصول اعلام میکند. این نوع دستگاه هم مانند Balanced-coil از سیستم اجکتور خودکار برای مرجوع کردن نمونه استفاده میکند.

خلاصه

از دهه 1980 میلادی، استفاده از متال دتکتورهای صنعتی در صنعت غذا رواج بیشتری پیدا کرد. درواقع حکومتها در سراسر جهان به وضع مقرراتی برای حفظ سلامت مصرف کنندگان مواد غذایی تولیدی کارخانه ها روی آوردند. با استفاده از متال دتکتورهای مدرن و دقیق، تولیدکنندگان محصولات خود را با اطمینان بدست مصرف کننده می رسانند. بدین ترتیب از شهرت تولیدکننده و سلامت مصرف کننده حفاظت میشود.

برای مشاهده مشخصات دقیق متال دتکتورهای غذایی اینجا را کلیک کنید.