مخلوط کردن پودر احتمالا یکی از گسترده‌ترین و مهمترین واحدهای عملیاتی در حوزه تولید دارو و تجهیزات داروسازی است. امروزه این حقیقت در طراحی هر بلندر دارویی و میکسرهای صنعتی منعکس شده است. اگرچه اکثر عملیات میکس را می‌توان با تجهیزات نسبتا ساده‌ای انجام داد، امروزه گرایش به سمت شرایط میکس پیچیده‌تر است.
علاوه بر ترکیب اجزای سازنده، میکسرهای مدرن و بلندرهای دارویی باید دارای توانایی ایجاد روکش و گرانول نیز باشند. همچنین الزامات کیفی میکس سخت‌تری نیز در بازار مورد تقاضا است.
در این مطلب مروری بر بلندرهای صنعتی و تجهیزات مورد استفاده برای میکس کردن پودرها خواهیم داشت. با پندتک همراه باشید.
بلندر دارویی و تجهیزات مورد استفاده برای میکس پودر
۱. هاون (The mortar and pestle)
هاون یکی از پرکاربردترین تجهیزات میکس در مقیاس کوچک است. هاون کردن ترکیبی از خرد کردن و مخلوط کردن در یک عملیات واحد است. از این رو، هنگامی که به درجاتی از کاهش اندازه ذرات و همچنین میکس کردن نیاز باشد، بسیار مفید است.
ظرف هاون به عنوان بلندر دارویی می‌تواند از مواد مختلف و به شکل‌های مختلف ساخته شود. دسته هاون نیز از مواد مشابه با ظرف هاون ساخته می‌شود. ظروف هاون متعارف شامل هاون‌های شیشه ای، سرامیکی و چینی هستند. استفاده رو به افزایشی از یک هاون به تازگی توسعه داده شده به نام هاون الکترونیک (EMP) نیز بین داروسازها مشاهده می‌شود.
انواع مختلف هاون‌ها کاربردهای ویژه‌ای در ترکیب مواد مختلف دارند. برای مثال، هاون‌های شیشه‌ای برای آماده‌سازی محلول‌ها، سوسپانسیون‌ها و پمادها مناسب هستند؛ هاون‌های سرامیکی در وهله اول برای کاهش اندازه اکثر مواد در شیوه مدرن داروسازی طراحی شده‌اند. هاون‌های چینی شبیه هاون‌های سرامیکی هستند اما برای خرد کردن مواد متراکم، کریستال‌ها و مخلوط کردن پودرها با اندازه ذرات یکنواخت ترجیح داده می‌شوند. EMP به طور خاص برای ترکیب کرم‌ها، پمادها و مایعات دهانی طراحی شده است. EMP از یک تیغه چرخان و یک بازوی متحرک برای ترکیب محصولات استفاده می‌کند. بزرگ‌ترین مزیت EMP این است که مواد را می‌توان تنها در یک ظرف وزن کردن، مخلوط و توزیع کرد.
۲. میکسرهای چرخشی / بلندر دارویی (Tumbling mixers/blenders)
میکسرهای چرخشی / بلندر دارویی به طور معمول برای پودرهای با چگالی‌های مشابه استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از میکسرهای چرخشی وجود دارند. از جمله میکسرهای V شکل، مکعب دوار، استوانه‌ای، دو مخروطی (Double Cone)، مورب و Y – مخروطی.
بلندر‌ها پودرهایی با سیالیت خوب و گرانول‌ها را به جای پودرهای چسبنده و یا با سیالیت ضعیف ترکیب می‌کنند. زیرا نیروی برشی ارائه‌شده توسط این میکسرها برای جدا کردن تک‌تک ذرات از آگلومره کافی نیست.
توانایی بارگذاری منظم میکسرهای چرخشی از حدود ۵۰ g تا ۱۰۰ kg متغیر است. برای این تجهیزات، اگر اندازه ذرات به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد، تفکیک معمولا رخ می‌دهد.
۳. میکسر با پره مارپیچی (Ribbon mixer)
در میکسر با پره مارپیچی، پره‌ها، صفحه‌ها یا تیغه های مارپیچی بر روی یک شفت که در مرکز تجهیزات میکس واقع شده است، نصب می‌شوند. چرخش شفت منجر به حرکت دایره‌ای پره‌ها و در نتیجه میکس شدن پودر می‌شود.
میکسر با پره مارپیچی می‌تواند پودرهایی با سیالیت ضعیف را مخلوط کند و از تفکیک در مقایسه با میکسرهای چرخشی اجتناب کند.
4. میکسر کاسه دار به عنوان بلندر دارویی (Planetary mixer)
این دستگاه که به طور معمول بیتر (beater) نیز نامیده می‌شود شامل یک بخش صفحه ای / همزن است که در یک ظرف استوانه‌ای با پایه نیم کروی می‌چرخد. صحفه روی محور خود می‌چرخد و محور نیز به طور موازی و یکنواخت در اطراف می‌چرخد. کاسه (ظرف استوانه‌ای با پایه نیم‌کره‌ای) برای تغذیه و تخلیه محصول استفاده می‌شود.
کاسه را می‌توان برای فرآیند میکس بهتر تا موقعیت تیغه‌های مخلوط کننده بالا برد. تیغه‌ها یا صفحه های مخلوط‌کن در مرکز میکسر واقع شده‌اند. آن‌ها حول مرکز خود می‌چرخند و به طور همزمان حول مرکز میکسر نیز می‌چرخند. این فرآیند چرخش دوگانه می‌تواند باعث ترکیب کاملتر کل اجزا شود، بنابراین از باقی ماندن نقاط کور نیز اجتناب می‌شود.
میکسرهای کاسه ای می‌توانند به آسانی آگلومره ها را تجزیه کنند.
۵. میکسر ناوتا (Nauta mixer)
میکسر ناوتا که مخلوط‌کن پیچی-چرخشی یا مخلوط‌کن مخروطی-عمودی نیز نامیده می‌شود، از یک دیس‌شارژر تحتانی با یک پیچ چرخان متصل به انتهای بالایی بازوی دوار تشکیل شده است. پیچ، محصول را به بالا منتقل می‌کند، که در آن می‌تواند به محل تغذیه پودر برگردد. بنابراین در این مدل بلندر دارویی، پروانه عمودی و بازوی دوار افقی با هم ترکیب می‌شوند تا ترکیبی از میکس های همرفتی، برشی و نفوذی را القا نمایند.
۶. میکسر بستر سیال (Fluid-bed mixer)
این نوع میکسر معمولا برای میکس کردن پودر، قبل از گرانولاسیون در همان کاسه استفاده می‌شود. بنابراین میکسر بستر سیال بخشی از یک سیستم گرانولاتور بستر سیال است.
سیال‌سازی ذرات پودر را می‌توان با دمیدن هوای گرم و فیلتر شده در تجهیزات به دست آورد. میکس موثر با گردش پودر سیال به دست می‌آید.
پس از میکس کردن، مایع گرانولاسیون از گیرنده / نگهدارنده مایع از طریق یک نازل اسپری و به بستر پودر سیال شده پمپ می‌شود تا گرانولاسیون تسهیل گردد. وقتی مایع کافی برای به دست آمدن اندازه دانه مناسب اسپری می‌شود، نازل خاموش شده و دانه‌های مرطوب توسط هوای گرم سیال سازی خشک می‌شوند.