دستگاه پرس قرص تک پانچ که پرس قرص تک سمبه یا پرس قرص تک ایستگاهی نیز نامیده می‌شود، ساده‌ترین دستگاه پرس کننده قرص در صنایع دارویی است. پرس قرص تک پانچ همان طور که از اسمش پیدا است، از مجموعه ابزارهای ایستگاهی منفرد استفاده می‌کند که متشکل از یک قالب و یک جفت سمبه بالا و پایین است.
عملکرد این دستگاه به صورتی است که متراکم‌سازی ماده تشکیل دهنده قرص تنها توسط پانچ بالایی اعمال می‌شود در حالی که پانچ پایینی ساکن است. عملکرد پانچ بالا معادل با حرکت چکش زدن است. در نتیجه از پرس قرص تک سمبه با نام فرآیند مهرزنی نیز یاد می‌شود. در این مطلب به معرفی و بررسی عملکرد دستگاه پرس قرص می‌پردازیم. برای آشنایی با سایر ماشین آلات دارویی خط جامد اینجا کلیک کنید.
اجزای عملکردی دستگاه پرس قرص تک پانچ
1- قیف
این بخش به محل تغذیه متصل است و جایی است که مخلوط گرانول / پودر قبل از پرس و فشرده‌سازی در قالب‌ها به داخل آن ریخته می‌شود. این قیف را می‌توان به صورت دستی یا با استفاده از تجهیزات مکانیکی پر کرد.
2- قالب
جایی است که گرانول ها و مواد پودری به شکل قرص فشرده می‌شوند. قالب تعیین کننده موارد زیر است:
– قطر قرص
– اندازه قرص
– تا حدی ضخامت قرص
3- پانچ (سمبه) دستگاه پرس قرص
این بخش شامل پانچ‌های بالایی و پایینی است و پودرها را به قرص هایی با شکل های متفاوت، درون قالب متراکم می کند.
4- بادامک
این بخش موقعیت و حرکت عمودی پانچ‌ها را هدایت می‌کند.
5- تنظیم کننده قرص
این بخش برای تنظیم حجم پودری که توسط دستگاه باید فشرده شود استفاده می‌شود و بنابراین وزن قرص را تعیین می‌کند.
6- تنظیم خارج سازی دستگاه پرس قرص
این بخش خارج کردن قرص را از حفره قالب پس از فشرده‌سازی، تسهیل می‌نماید.
به طور کلی در تولید قرص با استفاده از پانچ تکی، پانچ بالایی پودر را به شکل قرص فشرده می‌کند در حالی که پانچ پایینی قرص را خارج می‌کند.
سلسله مراتب مربوط به تولید قرص
رویدادهای مربوط به عملکرد دستگاه را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:
- پر کردن
- فشرده‌سازی
- رهاسازی
- پر کردن
موقعیت ۱ : پر کردن
پانچ بالایی دستگاه پرس قرص بالارفته و پانچ پایینی برای ایجاد حفره در قالب پایین می آید.
موقعیت ۲ : متراکم سازی
قسمت تغذیه بر روی حفره قالب حرکت می‌کند و گرانول ها و پودرهای آن به صورت ثقلی به داخل حفره قالب پر می شوند.
موقعیت ۳ : رهاسازی
قسمت تغذیه از مسیر خارج می‌شود و سمبه بالا برای فشرده کردن مخلوط گرانول / پودر به داخل قرص‌ها پایین می‌آید.
موقعیت 4 : پر کردن
پانچ بالایی باز می‌شود و پانچ پایینی نیز به سمت بالا حرکت می‌کند تا قرص فشرده را بیرون دهد.
مزایای کار با دستگاه پرس قرص تک پانچ
- ساختار تک سمبه کوچک است.
- کار کردن با آن آسان است و نسبت کارایی بالایی دارد.
- می‌تواند محصولاتی با اشکال غیرمعمول و قطر بیش از ۲۰ میلی متر را تولید کند.
- این روش برای توسعه قرص ها و تولید بچ کوچک ایده‌آل است.