در صنعت تولید و فرآوری مواد غذایی، فلزات یکی از رایج ترین انواع اجسام خارجی در محصول به شمار می روند. تکه های کوچک فلزی می توانند بصورت ناخواسته و غیرعمد به درون محصول وارد شوند. این امر موجب خطرات بسیار زیادی برای مصرف کنندگان خواهد شد. فعالان این صنعت به دنبال از بین بردن خطر وجود اجسام خارجی در مواد غذایی هستند. یکی از راهکارها برای حذف آلاینده های فلزی استفاده از دستگاه متال دتکتور صنایع غذایی یا فلزیاب است.
آلاینده های فلزی از کجا می آیند؟
بیشتر تجهیزات تولید مواد غذایی فلزی هستند. بنابراین احتمال بالایی برای ورود قطعه ای فلزی به درون محصول وجود دارد. منابع این آلاینده ها بسیار زیاد هستند:
- براده های فلزی لبه های ظروف بسته بندی مواد اولیه
- پیچ های شل شده در تجهیزات
- واشر و مهره های فلزی
- قطعات ماشین های تولیدی
- منگنه های فلزی که در بسته بندی مواد اولیه وجود داشته است.
- برچسب های فلزی
- ساچمه های سربی در گوشت حیوانات شکاری
- قطعات کوچک سیم و مفتول های بریده شده
- ….
فلزیاب چه فلزی را تشخیص می دهد؟
انواع فلز قابل شناسایی و درجه دشواری شناسایی به شرح زیر است:
نوع فلز | مثال | تشخیص |
آهنی | آهن، فولاد ساده | آسان |
غیر آهنی | مس، سرب، آلومینیم | تقریبا آسان |
فولاد ضدزنگ | فولاد 304L | تقریبا دشوار |
بخاطر داشته باشید دستگاه متال دتکتور توانایی شناسایی استخوان، پلاستیک، شیشه و هر نوع ناخالصی غیرفلزی دیگر را ندارد.
حساسیت فلزیاب
حساسیت دستگاه متال دتکتور متاثر از چندین ویژگی محصول مورد آزمایش است. شامل:
ترکیب محصول؛ به عنوان مثال، وجود نمک زیاد (مثلا در گوشت) می تواند باعث اشتباه در تشخیص دستگاه شود. این امر بخاطر ایجاد تغییر در رسانایی الکتریکی است. همچنین، وجود خون در گوشت می تواند تاثیر مشابهی داشته باشد.
ویژگیهای محصول؛ بعنوان مثال: در محصولات گوشتی، شناسایی فلز در صورتی که گوشت بهمراه استخوان یا بدون استخوان باشد متفاوت است. بطور کلی چگالی و رطوبت محصول روی سیگنال دریافتی دستگاه تاثیرگذار است.
دمای محصولات غذایی می تواند در سیگنال دریافتی توسط دستگاه تاثیرگذار باشد. در چنین شرایط ممکن است دستگاه وجود فلز را اعلام کند. در حالی که در حقیقت فلزی در نمونه وجود ندارد. به همین دلیل توصیه نمی شود که محصولات بلافاصله پس از پخت مورد تست قرار گیرند.
جنس بسته بندی محصول یکی دیگر از موارد موثر است. مثلا کاورهای از جنس فویل آلومینیم می تواند دستگاه متال دتکتور را به اشتباه بیندازد و ناخالصی تشخیص داده شود.
به جهت همین موارد، بهتر است دستگاه فلزیاب بصورت اختصاصی برای کاربرد مورد نظر مصرف کننده طراحی و ساخته شود. شرکت تولیدکننده متال دتکتور باید تمام ویژگیهای محصول که ممکن است روی نتیجه اثرگذار باشد را شناسایی کند. سپس با در نظر گرفتن این موارد دستگاهی با حداکثر دقت و صحت برای مشتری تولید شود.
برنامه تشخیص فلز
یک دستگاه متال دتکتور با شروطی می تواند کاربر را از نبود آلاینده های فلزی درون محصول مطمئن سازد. این اتفاق در صورتی می افتد که دستگاه برنامه مناسبی داشته باشد و به درستی نصب و نگهداری شود. برنامه دستگاه متال دتکتور باید موارد زیر را در بر گیرد:
حساسیت: شناسایی نوع محصول و درنتیجه ارائه تنظیمات خودکار دستگاه برای حصول بیشترین حساسیت
مکان نصب: دستگاه فلزیاب می تواند در طول خط تولید یا در انتهای آن که محصول نهایی عبور می کند قرار گیرد. روانه کردن محصول بسته بندی شده به دستگاه فلزیاب مزایا و معایبی دارد. عیب این کار این است که ممکن است بسته بندی محصول روی حساسیت و دقت دستگاه تاثیر منفی بگذارد. امتیاز این کار اما این است که محصول نهایی شده مورد آزمون قرار می گیرد و قطعا در ادامه ناخالصی وارد محصول نخواهد شد.
کیفیت: دستگاه باید آزمون های کیفیت را با موفقیت پشت سر بگذارد. این تست ها باید توسط کاربر آموزش دیده انجام گیرد تا از سلامت دستگاه اطمینان حاصل نمود.
تعمیر و نگهداری: توسط پرسنل آموزش دیده مورد تایید شرکت تولیدکننده دستگاه باید انجام گیرد.
مدارک و مستندات: ثبت اطلاعات تمامی فلزات شناسایی شده، بهمراه اطلاعات محصول.
کالیبراسیون: توسط شرکت تولیدکننده یا نماینده رسمی آن شرکت باید انجام گیرد. انجام عملیات کالیبراسیون برای رسیدن به حداکثر حساسیت ضروری است.
انتخاب متال دتکتور مناسب
ویژگیهایی که باید در انتخاب دستگاه متال دتکتور مناسب مورد توجه قرار گیرد به شرح زیر است:
- دقت دستگاه
- قابلیت اطمینان دستگاه
- قابلیت تمیز شدن آسان
- کاربری آسان
- منطبق بودن با سرعت خط تولید
- منطبق بودن با شکل و ابعاد محصول
مزایای استفاده از متال دتکتور در صنایع غذایی
مهمترین دلایل بکارگیری از دستگاه فلزیاب در کارخانجات صنایع غذایی به شرح زیر است:
- اطمینان از سلامت محصول برای مصرف کننده
- رسیدن به استانداردهای کیفیت محصولات غذایی
- حفاظت تجهیزات در برابر آسیب های احتمالی
- پیشگیری از شکایات مشتریان
- انطباق با استانداردهای کنترل کیفیت
شما می توانید جهت مشاهده انواع دستگاه های متال دتکتور و بررسی مشخصات آنها اینجا کلیک کنید.
همچنین می توانید انواع و مکانیزم عملکرد دستگاه متال دتکتور را در مقاله “متال دتکتور چیست؟” مطالعه نمایید.