پرس قرص روتاری (تبلت پرس روتاری) یک دستگاه مکانیکی است که برخلاف پرس قرص تک سمبه دارای چندین ایستگاه ابزاری است که به منظور فشردهسازی گرانول ها و مخلوط های پودری به شکل قرصهای یکنواخت (بسته به طراحی پانچ) مبتنی بر شکل و وزن میچرخد. این دستگاه برای افزایش خروجی تولید قرص به کار گرفته میشود.
در دستگاه پرس قرص روتاری، نیروی متراکمسازی روی مواد تشکیل دهنده قرص توسط هر دو سمبه (پانچ) بالایی و پایینی اعمال و باعث میشود گرانول های پودری در بین هر دو سمبه فشرده شوند. این نوع فشردهسازی آکوردئونی نامیده میشود. ظرفیت یک دستگاه پرس قرص چرخان با سرعت چرخش تورنت و تعداد ایستگاههای پرس تعیین میشود.
اجزای عملکردی دستگاه پرس قرص روتاری
1- قیف
قیف گرانول ها و مخلوط پودری (API به علاوه ماده کمکی) را که باید به شکل قرص فشرده شوند، نگه میدارد.
2- قالب
قالب جایی است که گرانول ها و مواد پودری به شکل قرص فشرده میشوند و این بخش تعیین کننده موارد زیر است:
- قطر قرص
- اندازه قرص
- تا حدی ضخامت قرص
3- قسمت تغذیه
برای فشار دادن ماده تغذیه / گرانول ها به داخل قالب، به خصوص در زمان چرخش سریعتر.
4- پانچ ها
این بخش شامل سمبه های بالایی و پایینی است. آنها در داخل قالب حرکت میکنند تا دانهها را به شکل قرص متراکم کنند.
5- تنظیم بادامک پایین
این قسمت بادامک پایین را در طول مرحله پر شدن هدایت میکند.
6- تنظیم بادامک
این بخش، حرکت هر دو پانچ بالا و پایین را کنترل میکند.
7- کنترل عمق پر کردن / ظرفیت
این بخش مسیر بادامک پایین را در طول بخش دوم مرحله پر کردن تنظیم میکند تا اطمینان حاصل شود که مقدار مناسب گرانولها قبل از فشردهسازی در قالب باقی میماند.
8- غلتکهای فشردهسازی اولیه
این غلتک ها به گرانول ها یک نیروی فشردهسازی اولیه اعمال می کنند تا هوای اضافی که ممکن است در قالب گیر افتاده باشد، تخلیه شود.
9- غلتکهای فشردهسازی اصلی
این غلتک ها نیروی فشردهسازی نهایی مورد نیاز برای تشکیل قرصها را اعمال میکنند.
10- بادامک بیرون راندن
سمبه پایینی را به سمت بالا هدایت میکند و بیرون راندن قرص ها را از حفره قالب پس از فشردهسازی تسهیل مینماید.
11- تیغه تخلیه
این تیغه در جلوی جایگاه تغذیه کننده نصب میشود و قرص را به سمت پایین ناودان تخلیه منحرف میکند.
12- ناودان تخلیه
این بخشی است که قرص پس از انحراف توسط تیغه تخلیه، برای جمعآوری از آن عبور میکند.
دستهبندی پرس قرص روتاری
پرس قرص روتاری را میتوان به چند روش طبقهبندی نمود. اما مهمترین این طبقهبندیها براساس نوع ابزاری است که دستگاه باید با آن مورد استفاده قرار گیرد. یک مجموعه ابزار، شامل قالب و سمبه های مرتبط با آن است. اساسا، دو نوع ابزار وجود دارند:
- پرس قرص نوع B
- پرس قرص نوع D
این پیکربندی ها، بخش عمدهای از پیکربندی های ابزارهای مورد استفاده امروزی را تشکیل میدهند.
نوع B
پیکربندی نوع B دارای قطر لوله پانچ نرمال و به اندازه ۷۵۰/ ۰ اینچ (۱۹ میلی متر) است. نوع B را میتوان با دو نوع قالب مورد استفاده قرار داد و یا میتوان گفت که دو اندازه قالب متفاوت دارد:
- قالب B با قطر ۱.۱۸۷۵ اینچ (30.16 میلی متر)، که برای تمام اندازههای قرص تا حداکثر پانچ B مناسب است.
- قالب های BB کوچکتر (قالب B کوچک) که قطر آن ۰.۹۴۵ اینچ (24 میلی متر) است. این نوع قالب برای قرص هایی با قطر ۹ میلی متر یا حداکثر ۱۱ میلی متر مناسب است.
نوع D
این نوع دارای قطر لوله اسمی بزرگتر به اندازه ۱ اینچ (25.4 میلی متر) و قطر قالب ۱.۵۰۰ اینچ (۳۸.۱۰ میلی متر) است. بنابراین برای قرص هایی با قطر حداکثری و طول حداکثر ۲۵.۴ میلی متر مناسب است.
ماشینهای تبلت پرس برای استفاده با ابزارهای B یا D طراحی شدهاند اما نه هر دو. نیروی فشردهسازی قابل حصول در یک ماشین به نوع ابزار مورد استفاده بستگی دارد. ماشینهایی که برای ابزار نوع B طراحی شدهاند، حداکثر نیروی فشاری ۶.۵ تنی را اعمال میکنند و ماشینهایی که از پیکربندی نوع D استفاده میکنند، نیروی فشاری ۱۰ تنی را اعمال میکنند.
برخی دستگاه های خاص وجود دارند که با هدف اعمال نیروهای تراکم بالاتر طراحی شدهاند. حداکثر نیرویی که میتواند بر روی یک اندازه و شکل خاص قرص اعمال شود، توسط اندازه نوک پانچ یا حداکثر نیرویی که ماشین برای آن طراحی شده است، کنترل میشود.
تولید کنندگان دستگاه پرس قرص به دنبال دستیابی به خروجی بیشتر از راههای زیر هستند:
- افزایش تعداد پانچ های موثر.
- افزایش تعداد ایستگاهها.
- افزایش تعداد نقاط فشردگی.
- افزایش نرخ سرعت تورنت فشاری.
هر یک از رویکردهای بالا مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارد.
مزایای پرس قرص روتاری
- بهرهوری بالا را می توان با کمترین میزان نیروی کار و در عین حال صرفهجویی در هزینه به دست آورد.
- پرس روتاری دارای خروجی بین ۹۰۰۰ تا ۲۳۴۰۰۰ قرص در ساعت میباشد که در زمان صرفهجویی نموده و با تقاضای بالای دوز قرص مطابقت دارد.
- حفره پر شده با پودر را میتوان به طور خودکار با یک تغذیه کننده در حال حرکت مدیریت نمود.
- پرس روتاری اتلاف مواد ارزشمند را در قرصها کاهش میدهد.
- دستگاه اجازه کنترل مستقل وزن و سختی را میدهد.